Hải Quỳ -- “Đây không phải là câu chuyện về việc bị sinh vào nhầm cơ thể, mà là câu chuyện về việc bị sinh vào nhầm thế giới."
Cảm giác sẽ thế nào nếu bạn liên tục bị bắt phải lựa chọn một trong hai bên? Khi phải nghe rằng con người thật sự của bạn lại là người bạn không nên trở thành? Đó là tâm sự của Alok Vaid-Menon – một nhà hoạt động vì quyền người chuyển giới và người queer - về quá trình lớn lên là một người không xác định mình là nam hay nữ.
--------
Trong suốt thời niên thiếu ở Texas, tôi đã luôn nghĩ rằng lớn lên sẽ trở thành như chị mình. Khi bạn chỉ là một cậu bé 5 tuổi trong mắt mọi người, mong ước này có thể chấp nhận được. Nhưng đến khi bạn bắt đầu mọc ria mép ở tuổi 11, mọi thứ đã trở nên phức tạp hơn.
Đây không phải là một câu chuyện điển hình về người chuyển giới như bạn nghĩ. Nó cũng không phải câu chuyện về việc bị sinh nhầm cơ thể. Đây là câu chuyện về việc bị sinh vào nhầm thế giới, về việc bị người khác định nghĩa bản thân bạn mà không được lên tiếng. Đây là câu chuyện của một loại giới tính không chịu đóng khung trong bất kì hình dáng cơ thể nào.
Đây là câu chuyện của tôi.
Trong văn hóa của chúng tôi, trẻ nhỏ không chịu nhiều sự ràng buộc về giới tính. Tôi đã từng là một vũ công ra trò trong những màn nhảy múa ở các bữa yến tiệc kiểu Ấn, múa bụng trên nền nhạc mọi bản hit mới nhất của Bollywood trong khi các dì tôi reo hò cổ vũ.
Đây không phải là một câu chuyện điển hình về người chuyển giới như bạn nghĩ. Nó cũng không phải câu chuyện về việc bị sinh nhầm cơ thể. Đây là câu chuyện về việc bị sinh vào nhầm thế giới, về việc bị người khác định nghĩa bản thân bạn mà không được lên tiếng. Đây là câu chuyện của một loại giới tính không chịu đóng khung trong bất kì hình dáng cơ thể nào.
Đây là câu chuyện của tôi.
Trong văn hóa của chúng tôi, trẻ nhỏ không chịu nhiều sự ràng buộc về giới tính. Tôi đã từng là một vũ công ra trò trong những màn nhảy múa ở các bữa yến tiệc kiểu Ấn, múa bụng trên nền nhạc mọi bản hit mới nhất của Bollywood trong khi các dì tôi reo hò cổ vũ.
Nhưng rồi mọi thứ thay đổi khi tôi bắt đầu dậy thì.
Phần lớn các cậu trai sẽ háo hức muốn được kể về những chuyện dở khóc dở cười của tuổi dậy thì - thứ đã trở thành một phần cuộc sống của họ khi từ các cậu bé đột ngột trở thành những người đàn ông. Chúng tôi được bảo phải biết ơn những đặc điểm nam tính đang xuất hiện trong mình, nhưng đối với một số người trong chúng tôi, sự nam tính chẳng là gì khác ngoài một dạng bạo lực khi chúng tôi nhận ra không chỉ có cơ thể của mình thay đổi, mà kỳ vọng xã hội đối với chúng tôi cũng thay đổi theo.
Phần lớn các cậu trai sẽ háo hức muốn được kể về những chuyện dở khóc dở cười của tuổi dậy thì - thứ đã trở thành một phần cuộc sống của họ khi từ các cậu bé đột ngột trở thành những người đàn ông. Chúng tôi được bảo phải biết ơn những đặc điểm nam tính đang xuất hiện trong mình, nhưng đối với một số người trong chúng tôi, sự nam tính chẳng là gì khác ngoài một dạng bạo lực khi chúng tôi nhận ra không chỉ có cơ thể của mình thay đổi, mà kỳ vọng xã hội đối với chúng tôi cũng thay đổi theo.
Đột nhiên, tôi không được phép nhảy múa nữa. Tôi cũng không còn được mặc quần áo sặc sỡ. Mọi hành động đều bị đặt dưới sự giám sát. Đó là lí do khiến những anh lớp trên ở trường phổ thông kéo cửa kính xe bán tải của họ xuống và bảo tôi cút xuống địa ngục khi đi ngang qua. Dần dà, tôi lo sợ về chính bản thân mình còn hơn lo sợ về họ. Đó là khi bước đi trên những con phố của một thị trấn nhỏ ở Texas trong nỗi hoang mang thường trực rằng tôi sẽ bị công kích nếu để bản thân đi chệch hướng, dù chỉ là một chút – vài chi tiết sặc sỡ, một cái hất cổ tay nhẹ, một cái đánh hông trong dáng đi.
Một điều đáng nói về áp lực ràng buộc giới tính đó là thông thường bạn sẽ tự ràng buộc chính mình còn giỏi hơn những người đầu tiên đã đặt áp lực lên bạn. Theo thời gian, tôi đã học cách cảm thấy hổ thẹn với chính cơ thể mình. Mỗi khi nghe giọng mình được thu âm lại, tôi sẽ nhăn nhó, xấu hổ vì một chút nữ tính trong đó, thất vọng vì mình không thể tỏ ra bình thường. Với tôi giới tính khi đó là việc học cách làm cho giọng mình trầm đi, học cách che giấu bản thân sau chiếc áo sơ mi gài kín nút ngột ngạt như áo bó tay dành cho tội phạm.
Một điều đáng nói về áp lực ràng buộc giới tính đó là thông thường bạn sẽ tự ràng buộc chính mình còn giỏi hơn những người đầu tiên đã đặt áp lực lên bạn. Theo thời gian, tôi đã học cách cảm thấy hổ thẹn với chính cơ thể mình. Mỗi khi nghe giọng mình được thu âm lại, tôi sẽ nhăn nhó, xấu hổ vì một chút nữ tính trong đó, thất vọng vì mình không thể tỏ ra bình thường. Với tôi giới tính khi đó là việc học cách làm cho giọng mình trầm đi, học cách che giấu bản thân sau chiếc áo sơ mi gài kín nút ngột ngạt như áo bó tay dành cho tội phạm.
...
Giờ đây khi đã lớn, nhìn lại cuộc đời mình tôi nhận ra điều này, không phải là tôi muốn trở thành chị mình khi lớn lên – tôi đơn thuần chỉ muốn được trở thành chính tôi.
Bạn thấy đấy, chúng ta lớn lên trong một thế giới nơi chúng ta được dạy rằng chỉ có duy nhất hai giới tính. Chúng ta được bảo rằng sự yểu điệu là của “con gái” và sự gai góc là của “con trai”; không hề có không gian nào dành cho những người như tôi: Chúng tôi, những người nằm ngoài hệ thống này, những người lớn lên mà không có một ngôn ngữ nào để miêu tả bản thân, những người thường bị xóa bỏ khỏi văn hóa và lịch sử của chính mình, cũng như được bảo rằng chúng tôi không nên tồn tại.
Tôi ước có thể nói với bạn rằng mọi thứ đã trở nên tốt hơn nhiều, nhưng sự thật là ngay cả ở những nơi tiến bộ, sự ràng buộc giới tính vẫn tồn tại ở mọi ngóc ngách.
Tôi ước có thể nói với bạn rằng mọi thứ đã trở nên tốt hơn nhiều, nhưng sự thật là ngay cả ở những nơi tiến bộ, sự ràng buộc giới tính vẫn tồn tại ở mọi ngóc ngách.
"Chúng ta lớn lên trong một thế giới nơi chúng ta được dạy rằng chỉ có duy nhất hai giới tính. Không hề có không gian nào dành cho những người như tôi."
Tôi được bảo bản thân tôi không có giá trị gì khi tôi về nhà và nói với gia đình rằng tôi không phải con trai của họ, chỉ để nhận lại lời đáp trả rằng tôi bị ảnh hưởng “cái trò đó” ở trường.
Tôi được bảo bản thân tôi không có giá trị khi tôi cho biết tôi dùng nhân xưng trung tính (người ấy) nhưng khi mọi người nhìn thấy ria mép của tôi, ngay lập tức họ dùng nhân xưng dành cho phái nam.
Tôi được bảo bản thân tôi không có giá trị khi những tòa nhà bạn xây không có phòng vệ sinh trung tính cho mọi giới.
Ngay cả tại những nơi dành cho LGBT, chúng tôi, những người không theo chuẩn giới tính, cũng bị nói rằng chúng tôi chưa đạt “chuẩn chuyển giới”, rằng thể hiện giới của chúng tôi chưa “rõ ràng”, hay chúng tôi chỉ nên chọn hoặc giới tính này hoặc giới tính kia, và rằng giới tính của chúng tôi chỉ có giá trị khi được người khác xác nhận. Đôi khi nó khiến chúng tôi cảm thấy vô vọng và bị áp bức chẳng kém gì quá trình trưởng thành của chúng tôi – không có quyền quyết định về cơ thể mình, luôn để cho nhận định của người khác quyết định.
Tôi được bảo bản thân tôi không có giá trị khi tôi cho biết tôi dùng nhân xưng trung tính (người ấy) nhưng khi mọi người nhìn thấy ria mép của tôi, ngay lập tức họ dùng nhân xưng dành cho phái nam.
Tôi được bảo bản thân tôi không có giá trị khi những tòa nhà bạn xây không có phòng vệ sinh trung tính cho mọi giới.
Ngay cả tại những nơi dành cho LGBT, chúng tôi, những người không theo chuẩn giới tính, cũng bị nói rằng chúng tôi chưa đạt “chuẩn chuyển giới”, rằng thể hiện giới của chúng tôi chưa “rõ ràng”, hay chúng tôi chỉ nên chọn hoặc giới tính này hoặc giới tính kia, và rằng giới tính của chúng tôi chỉ có giá trị khi được người khác xác nhận. Đôi khi nó khiến chúng tôi cảm thấy vô vọng và bị áp bức chẳng kém gì quá trình trưởng thành của chúng tôi – không có quyền quyết định về cơ thể mình, luôn để cho nhận định của người khác quyết định.