Jamie B. -- "Mỗi lần từ 'genderqueer' được vang lên từ miệng tôi hay ai khác, một cảm giác thân thuộc khó tả lại dâng lên. Khi đó tôi được sống, được kết nối với thế giới và với mọi người hơn bao giờ hết."
Tôi đã nhận ra giới tính của mình sau một tập phim Bones, chỉ vì xuất hiện nhân vật mới - một nhà nhân chủng học với phong cách unisex. Tôi cứ ấn tượng mãi bởi vẻ ngoài phi giới tính đặc biệt ấy. Nét trung tính toát lên từ con người ấy đủ khiến người ta lúng túng không biết xưng hô thế nào cho phải lẽ. Chừng đó thôi cũng đủ khiến tim tôi loạn nhịp suốt tập phim và để lại dấu ấn sâu đậm sau nhiều năm. Cuộc đời tôi thâm chí đã thay đổi từ đó vì khao khát ẩn giấu bên trong được đánh thức.
Tôi muốn được như con người ấy.
Tôi muốn được như con người ấy.
Không phải vì người ấy là nhà khoa học mà vì lần đầu tiên tôi được biết đến khái niệm trung tính. Cảm giác như được giải tỏa khỏi hai chiếc hộp nam và nữ mà xã hội đóng khung lên. Tôi mải miết suy nghĩ làm sao để có ngoại hình unisex đến mức người ta không thể phân biệt được giới tính của mình, để chứng minh có nhiều hơn hai giới tính, và trên hết, để tự do sống mà không bị áp đặt giới tính. Có lẽ tôi đã quen chịu đựng bị áp đặt, bị nhồi nhét những “quy ước” về giới tính quá lâu nên chỉ cần chút gợi mở qua phim ảnh, tôi được dịp bùng nổ.
Tôi khát khao phấn đấu theo hình mẫu trên vì tôi không hài lòng với tiêu chuẩn giới tính hạn hẹp con người đặt ra.
Tôi luôn cảm thấy bị mất chất hay đang ngụy trang dưới lớp vỏ mang tên “phụ nữ”. Tôi như một kẻ ngoài cuộc lạ lẫm với câu chuyện của chính mình. Tôi cố gắng vật lộn mỗi ngày để làm tốt vai trò của nữ giới, hoặc ít nhất là sống chung với nó, nhưng cuối ngày trong tôi vẫn là một cảm giác trống rỗng.
Tôi không biết mình là gì, là ai nhưng ít ra, tôi biết mình không phải là con gái, càng không phải những gì người ta nói.
Đó là lý do bao quanh tôi là 4 bức tường của sự cô đơn, bị hiểu nhầm, bị bỏ rơi và bị cách ly một thời gian dài. Trong cái lồng gắn nhãn “nữ giới”, có lúc tôi cảm giác ngạt thở như không thể tiếp tục được nữa. Tôi từng bất lực đến nỗi chỉ biết ước mong người ta ngưng phân loại và dán nhãn con người thành “đàn ông”, “đàn bà” đi.
Tôi khát khao phấn đấu theo hình mẫu trên vì tôi không hài lòng với tiêu chuẩn giới tính hạn hẹp con người đặt ra.
Tôi luôn cảm thấy bị mất chất hay đang ngụy trang dưới lớp vỏ mang tên “phụ nữ”. Tôi như một kẻ ngoài cuộc lạ lẫm với câu chuyện của chính mình. Tôi cố gắng vật lộn mỗi ngày để làm tốt vai trò của nữ giới, hoặc ít nhất là sống chung với nó, nhưng cuối ngày trong tôi vẫn là một cảm giác trống rỗng.
Tôi không biết mình là gì, là ai nhưng ít ra, tôi biết mình không phải là con gái, càng không phải những gì người ta nói.
Đó là lý do bao quanh tôi là 4 bức tường của sự cô đơn, bị hiểu nhầm, bị bỏ rơi và bị cách ly một thời gian dài. Trong cái lồng gắn nhãn “nữ giới”, có lúc tôi cảm giác ngạt thở như không thể tiếp tục được nữa. Tôi từng bất lực đến nỗi chỉ biết ước mong người ta ngưng phân loại và dán nhãn con người thành “đàn ông”, “đàn bà” đi.
Nhưng muốn thoát khỏi cuộc sống ngột ngạt, ta phải tự đứng lên. Thế là tôi bắt đầu từ những bước nhỏ. Tôi cắt tóc và ngưng trang điểm. Rồi trên con đường đó, may mắn tôi được gặp những người bạn giống mình.
Tôi gặp và quen Ray, người bạn học genderqueer phảng phất nét trung tính tuyệt đẹp của nhân vật trong phim Bones. Một lần nữa, tim tôi chỉ chực nhảy ra khỏi lồng ngực. Thực lòng tôi cũng có chút ghen tị vì họ dường như đã xóa nhòa ranh giới giữa nữ tính và nam tính. Cuộc sống của họ hẳn phải tự do và thoải mái biết bao, khi mà những “cái nhãn” của xã hội không còn tác dụng lắm đối với họ. Ray là người hướng dẫn, là nguồn ủng hộ và niềm an ủi cho tôi. Cuối cùng tôi đã hiểu. Nếu thấy được bản chất của mình được phản chiếu lên bất kì ai, bất kì đâu, bạn sẽ thấy thích thú và có mối liên kết đặc biệt, nhất là khi bạn không có điều kiện sống thật với bản chất.
Con người xác định giới tính bằng trải nghiệm và ý thức từ sâu thẳm bên trong, chứ không chỉ bởi cơ thể hay bộ phận sinh dục.
Tôi gặp và quen Ray, người bạn học genderqueer phảng phất nét trung tính tuyệt đẹp của nhân vật trong phim Bones. Một lần nữa, tim tôi chỉ chực nhảy ra khỏi lồng ngực. Thực lòng tôi cũng có chút ghen tị vì họ dường như đã xóa nhòa ranh giới giữa nữ tính và nam tính. Cuộc sống của họ hẳn phải tự do và thoải mái biết bao, khi mà những “cái nhãn” của xã hội không còn tác dụng lắm đối với họ. Ray là người hướng dẫn, là nguồn ủng hộ và niềm an ủi cho tôi. Cuối cùng tôi đã hiểu. Nếu thấy được bản chất của mình được phản chiếu lên bất kì ai, bất kì đâu, bạn sẽ thấy thích thú và có mối liên kết đặc biệt, nhất là khi bạn không có điều kiện sống thật với bản chất.
Con người xác định giới tính bằng trải nghiệm và ý thức từ sâu thẳm bên trong, chứ không chỉ bởi cơ thể hay bộ phận sinh dục.
Bất mãn với cơ thể chính mình, khao khát mãnh liệt được trốn thoát khỏi cơ thể, lạc lõng, vô hình, ước muốn đau đáu được trở thành “cái gì đó khác” miễn không phải con gái, cảm xúc vỡ òa mỗi khi bắt gặp ai đó nhìn “không biết nam hay nữ”. Tất cả những trải nghiệm đó cho tôi một câu trả lời rõ ràng: giới tính của bạn không được định sẵn, không cần người khác bảo, càng không cần xác định cho; tất cả là ở bạn, chờ bạn tự khám phá lấy! Cá nhân tôi có thể có nhiều sự lựa chọn, tôi thà đứng trong dải màu xám của sự trung tính hay phi giới tính còn hơn là đứng hẳn về một cực trắng hoặc đen.
Năm 19 tuổi, tôi nhận mình là người chuyển giới. Trong quá trình khám phá và chấp nhận chính mình, sau đó tôi biết mình là genderqueer khi đã hiểu mình hơn.
Năm 19 tuổi, tôi nhận mình là người chuyển giới. Trong quá trình khám phá và chấp nhận chính mình, sau đó tôi biết mình là genderqueer khi đã hiểu mình hơn.
Thật khó để lý giải cặn kẽ việc con người xác định giới tính của chính mình như thế nào. Nó đơn thuần chỉ là cảm giác ở tự mỗi người. Đôi khi là những cảm nhận được chọn lọc qua văn hóa và thế giới chúng ta đang sống. Qua câu chuyện của David Reimer hay sự tồn tại của giới tính thứ 3 hay thậm chí thứ 4, cũng như sự hiện diện của người chuyển giới ở khắp mọi nơi, ít ra chúng ta nhận được bài học là giới tính không chỉ nằm ở cơ thể.
Tuy nhiên, với khái niệm còn mới và dễ nhầm lẫn như giới tính, văn hóa và ngôn ngữ hiện nay còn khá hạn chế để miêu tả nhóm người đa dạng giới (non-binary/genderqueer). Đa số người genderqueer sẽ chọn “vùng xám” – lơ lửng giữa “vùng trắng và đen” rạch ròi của giới tính. Và tôi cũng vậy. Điều đó tạo dựng lối thoát cho tôi trong cuộc đời này. Cảm thấy thật đủ đầy, thanh thản hơn, trọn vẹn là một con người hơn! Mỗi lần từ “genderqueer” được vang lên từ miệng tôi hay ai khác, một cảm giác thân thuộc khó tả lại dâng lên. Khi đó tôi được sống, được kết nối với thế giới và với mọi người hơn bao giờ hết.
Tuy nhiên, với khái niệm còn mới và dễ nhầm lẫn như giới tính, văn hóa và ngôn ngữ hiện nay còn khá hạn chế để miêu tả nhóm người đa dạng giới (non-binary/genderqueer). Đa số người genderqueer sẽ chọn “vùng xám” – lơ lửng giữa “vùng trắng và đen” rạch ròi của giới tính. Và tôi cũng vậy. Điều đó tạo dựng lối thoát cho tôi trong cuộc đời này. Cảm thấy thật đủ đầy, thanh thản hơn, trọn vẹn là một con người hơn! Mỗi lần từ “genderqueer” được vang lên từ miệng tôi hay ai khác, một cảm giác thân thuộc khó tả lại dâng lên. Khi đó tôi được sống, được kết nối với thế giới và với mọi người hơn bao giờ hết.
Việc xác định mình là genderqueer cũng là cách tôi tuyên bố: “Tôi không thể được xác định bởi ai khác ngoại trừ chính tôi. Và tôi đang hạnh phúc trên hành trình khám phá chính mình.”
Tôi đang và sẽ luôn bước trên hành trình đó. Mỗi ngày trôi qua sẽ là cảm giác hào hứng và vui vẻ y như cái ngày tôi xem tập phim Bones ấy. Mỗi ngày tôi càng đến gần nguyên bản của mình hơn, cảm nhận bản chất thật hơn, rõ ràng hơn, để trở thành con người đúng nghĩa mà mình mong muốn. Tôi đã nỗ lực tìm hiểu chính mình và kiến thức bên ngoài để có thể đi đến một niềm tin vững chắc không ai có thể làm lung lay: tôi tồn tại ngoài ranh giới nam – nữ. Để tôi có thể kể lại câu chuyện của chính mình chứ không phải câu chuyện do mình đóng, nhưng của người khác.
Tôi đang và sẽ luôn bước trên hành trình đó. Mỗi ngày trôi qua sẽ là cảm giác hào hứng và vui vẻ y như cái ngày tôi xem tập phim Bones ấy. Mỗi ngày tôi càng đến gần nguyên bản của mình hơn, cảm nhận bản chất thật hơn, rõ ràng hơn, để trở thành con người đúng nghĩa mà mình mong muốn. Tôi đã nỗ lực tìm hiểu chính mình và kiến thức bên ngoài để có thể đi đến một niềm tin vững chắc không ai có thể làm lung lay: tôi tồn tại ngoài ranh giới nam – nữ. Để tôi có thể kể lại câu chuyện của chính mình chứ không phải câu chuyện do mình đóng, nhưng của người khác.